Cà phê là loại cây công nghiệp lâu năm, tổng thời gian sinh trưởng và phát triển từ lúc gieo hạt tới khi già cỗi tầm khoảng từ 25-30 năm và được chia làm 3 giai đoạn chính: giai đoạn vườn ươm, giai đoạn kiến thiết cơ bản, giai đoạn kinh doanh.

     Căn cứ vào yêu cầu sinh lí của cây cà phê cùng đặc điểm khí hậu của từng vùng có thể tưới nước theo các giai đoạn sinh trưởng của cây cà phê như sau:

1. Giai đoạn vườn ươm cây cà phê

     Giai đoạn này kể từ khi gieo hạt đến khi cây con đạt yêu cầu ở vườn ươm, thời gian ngắn chỉ từ 6-8 tháng, cây cao 20-25cm. Các cây con thường được trồng trong các bầu túi nilon chứa đất và chất dinh dưỡng. Cây con không yêu cầu ánh sáng mạnh, vì thế vườn ươm thường che bóng, chỉ để khoảng 30-50% ánh sáng tự nhiên đi qua. Cà phê phải được tưới nước thường xuyên với lượng nước nhỏ và khi cây cà phê bắt đầu phát triển thì tưới với lượng nước lớn, theo đó là giảm số lần tưới.

 Vườn ươm phải bố trí gần với nguồn nước, tiện đi lại gần khu trồng mới đại trà, kín gió và tiêu thoát nước tốt. Cần kết hợp chặt chẽ giữa tưới nước và các biện pháp đồng bộ khác nhằm giữ độ ẩm cho đất. Dựa vào tình hình thời tiết, khí hậu và tình trạng cây mà công thức tưới cho cà phê ở vườn ươm theo phương pháp tưới phun mưa thủ công( bằng ô doa) như bảng 1.

 Nếu tưới bằng hệ thống tưới phun mưa thì mức tưới tăng thêm từ 10-15% so với trị số mức tưới nêu trên để bù vào lượng hao hụt nước khi tưới. Trong trường hợp này cần sử dụng vòi phun có tia ngắn áp lực phun thấp, cường độ thấp và hạt nhỏ. Ví dụ: sử dụng béc tưới Nelson R2000, Béc tưới Nelson S10

2. Giai đoạn kiến thiết cơ bản

Giai đoạn kiến thiết cơ bản được tính từ khi bắt đầu trồng trên ruộng sản xuất đến vụ thu hoạch đầu tiên. Thời gian sinh trưởng của cây cà phê trong khoảng từ 2-4 năm tùy vào điều kiện chăm sóc. Giai đoạn này là 1 giai đoạn rất quan trong vì cây cà phê phát triển về bộ rễ, thân, cành, lá, tạo tán cây, và đây cũng chính là tiền đề tạo năng suất về sau. Sự thiếu hụt độ ẩm của đất làm cho cà phê sinh trưởng và phát triển về thân, cành, lá kém. Chúng ta biết rằng, lá là cơ quan tổng hợp chất dinh dưỡng để nuôi cây, tạo nhiều hoa quả, khi thiếu nước, tuổi thọ của lá giảm xuống, tác dụng tạo hoa và nuôi hoa quả yếu, thời gian kiến thiết kéo dài.

Đối với cây cà phê mới trồng, phải tưới 20-30 lít nước, nếu hạn kéo dài ví dụ như điều kiện khí hậu khui vực Tây Nguyên, phải tưới 4-5 lần cho tới khi cây bén rễ và phát triển lá mới.

Đối với cà phê đang trong thời kì kiến thiết cơ bản :

• Kết hợp các biện pháp giữ ẩm cho cây, ở các tỉnh vùng Tây Nguyên cần tưới nước nhiều lần trong mùa khô. Với phương pháp tưới gốc ( tưới nhỏ giọt) lượng nước tưới mỗi gốc cà phê là 30 lít/cây( năm thứ 2) và 50 lít/cây (năm thứ 3) cho 1 lần tưới. Số lần tưới từ 5-6 lần, mỗi lần cách nhau khoảng 20 ngày.

• Nếu có trồng hoa màu giữa các hàng cà phê thì sử dụng phương pháp tưới phun để tưới thì số lần tưới từ 4-6 lần, khoảng cách tưới từ 10-15 ngày và mức tưới mỗi lần từ 400-500m³/ha trong mùa khô.

     Tùy theo tình hình thời tiết, khí hậu, tình trạng cây, các công thức tưới gốc có kết hợp che phủ gốc và làm bồn tưới cho cây cà phê như bảng 2.

3. Giai đoạn kinh doanh cây cà phê

Giai đoạn kinh doanh tính từ khi cho vụ thu hoạch chính thức đến già cỗi. Giai đoạn này cà phê có thời gian sinh trưởng dài nhất( từ 20-25 năm), đây là thời kì cà phê cho lợi nhuận lớn nhất. Ở thời kì này cà phê vừa phát triển mạnh cơ quan sinh dưỡng vừa có nhiệm vụ ra hoa, thụ phấn, hình thành phát triển quả, tán lá cũng phát triển rộng hơn và bao trùm cả mặt đất. Lượng bốc thoát hơi nước chủ yếu từ cây.

Quá trình nở hoa cần một năng lượng lớn, cây hô hấp mạnh, nhu cầu cần nước ở giai đoạn này cao gấp 6-7 lần so với mức bình thường (Priatsnicop). Nếu thiếu hụt nước ở thời kì này cà phê không những bị cháy khô, không thụ phấn mà còn làm chết cả từng đoạn cành tơ chứa hoa nhiều, do vậy cần tập trung tưới nước để đón hoa nuôi quả ngay sau khi ra hoa và đảm bảo tưới đủ lượng và đúng lúc trong quá trình hình thành và nuôi dưỡng quả cà phê.

Trong trường hợp có đủ thiết bị và nhiên liệu thì có thể tiến hành tưới phun mưa đầu mùa khô, khi bắt đầu xuất hiện hạn để nuôi dưỡng cây, bảo vệ bộ lá non không bị thiếu nước, khô rụng. Sau đó tiếp tục tưới nước liên tục 20 ngày 1 lần cho tới khi có những trận mưa đầu mùa. Lượng tưới nước từ 400-500m³/ha/1lần, số lần tưới từ 4-6 lần.

Trong trường hợp không có điều kiện tưới nước đầy đủ thì tập trung tưới đón hoa, nuôi quả. Bắt đầu tưới khi những lứa hoa ra tập trung đã hình thành “mỏ sẻ”. Tưới 15 ngày 1 lần cho tới hết mùa khô, so lần tưới 3-4 lần, mức tưới mỗi lần 400-500m³/ha.

Những năm có mưa sớm trong mùa khô làm hoa cà phê nở rộ thì cần tưới nước theo mưa để đè phòng hoa bị thui nếu trời không mưa tiếp. Nếu lứa hoa đầu không đáng kể mà khả năng tưới có hạn thì chưa nên tưới để tập trung tưới trong những lần sau.

Nhu cầu nước cho cây cà phê - cây công nghiệp

* ( Loại đất xấu là đất giữ nước và thấm nước kém)

Phương Pháp Tưới Cho Cây Cà Phê

Có nhiều phương pháp tưới: tưới phun mưa, tưới theo trọng lực, tưới nhỏ giọt , tưới phun mưa cục bộ..v..vv..

     Phương pháp tưới tự chảy: Cà phê thường được trồng ở đất đồi dốc, vì vậy phương pháp này đạt hiệu quả kém, vì nước phân bố không đều, nơi thấp nước về gây ngập úng còn nơi cao nhất lại bị khô. Tưới tự chảy tốn nhiều công xây dựng mương máng, lượng nước tổn thất nhiều. Vì vậy phương pháp tưới nước này dần được thay thế bằng phương pháp tưới phun mưa.

     Phương pháp tưới phun mưa: Thường được áp dụng trong những vườn cà phê đã giao tán, cà phê ở giai đoạn kinh doanh và giai đoạn vườn ươm, vì cho năng suất cao nhất, chất lượng sản phẩm tốt và hiệu quả cao.

     Phương pháp tưới phun mưa cục bộ ( tưới gốc ): Đối với vườn cà phê mới trồng, giai đoạn kiến thiết cơ bản có tỉ lệ che phủ thấp và bộ rễ chưa phát triển, dùng phương pháp béc tưới phun mưa cục bộ đến từng gốc cây.

     Phương pháp tưới nhỏ giọt: Áp dụng với vườn cà phê mới trồng, giai đoạn kiến thiết cơ bản, tiết kiệm được lượng nước tưới nhất là những nơi có nguồn nước hạn chế và hay khô hạn.

Điều Chỉnh Tưới Cho Cà Phê

- Che phủ gốc cây: Việc che phủ gốc cây cà phê cần thực hiện như sau:

     + Che phủ gốc cà phê ngay sau khi trồng cà phê vào cuối mùa mưa -  đầu mùa khô khi mà đất còn ẩm ướt.

     + Dùng rơm rạ, cỏ rác hoặc tàn dư cây trồng còn lại sau khi thu hoạch che phủ 1 lớp dày khoảng từ 20-30cm. Với đường kính che phủ lớn hơn tán lá cây cà phê từ 20-30 cm, lớp phủ phải cách gốc cây cà phê từ 20-30 cm.Trên mặt lớp vật liệu phủ gốc cần đắp 1 lớp đất mỏng để tăng khả năng giữ ẩm, chống xói và trôi đất. Trường hợp sẵn nguyên liệu, có thể che phủ cả dải đất giữa các hàng cà phê thành từng băng.

     + Hằng năm cần phải bổ sung phần bị phân hủy của lớp phủ.

- Che túp cho cây: Cần che túp cho cây cà phê ở giai đoạn kiến thiết như sau:

     + Tiến hành che túp cho cây cà phê mới trồng vào đầu mùa khô ở những nơi có gió mạnh mà đai rừng chắn gió và cây chắn gió chưa phát huy tác dụng. Đối với cây cà phê được trồng sớm vào tháng 5,6 và các vùng thường xảy ra hạn hán vào tháng 7,8 cần che túp ngay sau khi trồng.

     + Dùng rơm rạ và cành cây tạo nên lớp chắn gió đặt sát gốc cây cà phê, đối diện với hướng gió chính bao quanh 1/3 tới 1/2 chu vi tán lá cây và cao hơn ngọn cây cà phê từ 10-20 cm.

- Trồng xen các loại cây họ đậu, cây che bóng: Các cây họ đậu  có tác dụng cải tạo đất, tăng thêm độ phì cho đất và tăng thu nhập kèm theo.

=======================================================================================

Mọi chi tiết xin liên hệ Tuoinongnghiepvn

Địa chỉ: Chung cư CT1A, Thành Phố Giao Lưu, Bắc Từ Liêm, TP. Hà Nội

Điện thoại: 096.235.0704

Email: info.tuoinongnghiep@gmail.com

Website: tuoinongnghiepvn.com